اگر میخواهید بدانید که EC متر چیست و با عملکرد و ویژگیهای این وسیله آشنا شوید، پیشنهاد میشود که این مقاله را مطالعه فرمایید.
در اتوماسیون صنعتی و صنایع گوناگون ، از جمله صنعت کشاورزی و آب، ابزارهایی همچون EC متر اهمیت بسیاری دارند. این وسایل میتوانند در محیطهای مختلفی مورداستفاده قرار گیرند، اما عمدتاً در صنایع آبوخاک به کار میروند. ازاینرو، وقتی که از کنداکتیویتی متر یاد میشود، به طور عمومی به دستگاههای اندازهگیری الکتریکی غلظت آب اشاره میشود.
می توانید محتوای ما را نظر به صورت خلاصه بشنوید
EC یا Electrical Conductivity به معنی رسانای الکتریکی است و دستگاه EC متر یا هدایتسنج، وسیلهای است که برای اندازهگیری میزان هدایت الکتریکی در مایعات استفاده میشود که به آن کنداکتیویتیمتر نیز میگویند. اندازهگیری هدایت الکتریکی، برای تشخیص سلامت آب طبیعی نقشی پراهمیت داشته و از جمله مزایای استفاده از دستگاه هدایتسنج در صنایع مختلف به حساب میآید. میزان هدایت الکتریکی مستقیماً به مقدار نمکهای رسانای موجود در آب وابسته است و با افزایش آنها، هدایت الکتریکی نیز افزایش مییابد.
بهطورکلی، هر چه مقدار یونهای رسانای موجود در آب بیشتر باشد، هدایت الکتریکی و سختی آب نیز بیشتر خواهد بود. این به ما اجازه میدهد که از میزان یونها یا مواد محلولی که در آب حضور دارند، مطلع شویم.
لازم به ذکر است که EC متر خاک نیز وجود دارد، اما نحوه کار آن با تعریف ارائه شده در اینجا کمی متفاوت است. هر دو کنداکتیویتی متر خاک و آب (رسانایی و یونهای موجود در آب) را بهمنظور تحلیلهای مختلف استفاده میکنند، اما EC متر خاک به طور مستقیم میزان رسانایی و هدایت الکتریکی خاک را بررسی میکند.
واحد اندازهگیری EC متر چیست؟ واحد اندازهگیری رسانایی الکتریکی بهصورت میلیزیمنس یا میکروزیمنس است، اما هدایت ویژه آب بر اساس واحد میکروزیمنس بر سانتیمتر (μS/cm) یا میلیزیمنس بر سانتیمتر (Ms/cm) محاسبه میشود.
ازآنجاییکه کنداکتیویتی متر یا هدایتسنج الکتریکی قادر به اندازهگیری میزان هدایت آب و کیفیت آن است، میتوان از این دستگاه برای تخمین میزان یونهای موجود در آب و خاک استفاده کرد و تحلیلهای متنوعی از آنها انجام داد. برخی از کنداکتیویتی مترها فقط میزان هدایت را اندازه میگیرند، درحالیکه دیگر دستگاهها علاوه بر این میزان، مقدار مواد و یونهای موجود در آب را نیز ارائه میدهند، بنابراین، کاربرد اصلی EC متر، بررسی میزان یونی که در آب یا خاک وجود دارد، است.
آب خالص بهعنوان یک رسانای بسیار ضعیف الکتریسیته شناخته میشود، به همین دلیل، EC متر در آبهای بارانی، آبهای اسمز معکوس و یا آبهای غیرمعدنی عدد ۰٫۰ را نشان میدهد. هنگامی که مواد مغذی مانند نمک به آب اضافه میشوند، در واقع پتانسیل رسانایی مولی برای جریان عبوری از آب یا بهعبارتدیگر مقدار EC (یا ۱۰CF= EC*) افزایش مییابد. در این حالت، کنداکتیویتی متر اعداد مختلفی را نمایش میدهد.
این ویژگی باعث میشود EC متر در بسیاری از صنایع مختلف از جمله صنعت آب، صنعت کشاورزی و غیره مورداستفاده قرار گیرد. بهعنوانمثال، در آزمایشگاهها از این وسیله برای تشخیص آب خالص از آب ناخالص و یا تعیین سختی آب استفاده میشود. همچنین، کنداکتیویتی متردر تأسیسات تصفیه آب برای بررسی املاح آب، تشخیص آب شرب از آب غیرشرب، بررسی اکوسیستمها توسط سازمانهای محیطزیست و نیز در تعمیر و نگهداری دیگ بخار آب مورداستفاده قرار میگیرد.
اگر میخواهید بیشتر بدانید که کاربردهای کنداکتیویتی متر چیست؟، در زیر، برخی از کاربردهای عملی کنداکتیویتی متر را مشاهده میکنید:
یکی از زمینههایی که EC متر در آن به طور گستردهای مورداستفاده قرار میگیرد، کشاورزی است. کشاورزان و فعالانی که در حوزه کشت گلخانهای فعالیت دارند، از این دستگاه برای اندازهگیری میزان هدایت الکتریکی و سختی آب و خاک استفاده میکنند.
استفاده از ای سی متر و TDS متر در کشاورزی، یک روش دقیق و مؤثر برای اندازهگیری هدایت الکتریکی آب، میزان ناخالصیها، مواد معدنی، مواد آلی و نمک موجود در آب و خاک است. به همین دلیل، کشاورزانی که بهصورت سنتی یا ژئوپونیک فعالیت میکنند، از این دستگاه برای بررسی کیفیت آب مورداستفاده در آبیاری بهره میبرند. همچنین، EC متر مخصوص خاک نیز برای بررسی هدایت الکتریکی و کیفیت خاک به کار میرود. افرادی که گلخانههای هیدروپونیک دارند یا به کشت هیدروپونیک خانگی مشغول هستند، از دیگر کاربران مهم کنداکتیویتی متر به شمار میروند.
دستگاه هدایتسنج، یکی از تجهیزات پرکاربرد برای آنالیز مایعات است که میزان هدایت الکتریکی در یک ماده را اندازهگیری میکند. این هدایت الکتریکی زمانی رخ میدهد که ماده حاوی املاح یا نمکها باشد.
بهعنوانمثال، هنگام تولید مخزن کود، مواد مغذی (که معمولاً شامل سدیم است) به آب اضافه میشوند و این اضافهشدن باعث افزایش مقدار هدایت الکتریکی در آب میشود. هرچه مقدار سدیم بیشتر باشد، مقدار EC بالاتر خواهد بود. همچنین، در دماهای بالاتر، مقدار EC نیز افزایش مییابد ، پس در نتیجه نیاز به تجهیزات ابزار دقیق دیگری مانند کنترلر دما نیز وجد دارد.
ویژگیها و عملکرد نوع آنلاین کنداکتیویتی متر چیست؟ EC متر یا کنداکتیویتیمتر آنلاین برای اندازهگیری رسانایی محلولهای الکترولیتی به کار میرود و در صنایع مختلف کاربرد دارد. با نصب این دستگاه بر روی خطوط لوله یا مخازن، میتوان هدایت محلول موردنظر را اندازهگیری کرد و رسانایی را همزمان با عبور سیال و اجرای فرایند محاسبه کرد.
مدل پرتابل به دلیل قابلیت حملونقل آسان در مکانهای مختلف، بسیار مورداستفاده قرار میگیرد. برخی از مدلها، علاوه بر اندازهگیری هدایت الکتریکی، قابلیت اندازهگیری پارامترهای دیگری مانند PH، درصد NACL، MV/redox، مقاومت و دما را نیز دارا هستند.
کنداکتیوتیمترهای قلمی بهصورت جیبی و باریک برای اندازهگیری لحظهای و سریع مورداستفاده قرار میگیرند. به دلیل عدم ثبات زیاد محصولات کالیبراسیون در محدوده UPW (زیر 2 میکرومتر بر سانتیمتر)، از محلولهای کم رسانا و رنج پایین برای فرایند کالیبراسیون استفاده میشود.
استفاده از کنداکتیویتیمترهای رومیزی محدود به آزمایشگاهها است. برخی از مدلها قابلیت اندازهگیری چندین پارامتر از جمله مقاومت الکتریکی، دما، سدیم کلرید، PH و میزان شوری را دارا هستند که از این لحاظ میتوانند بسیار کارآمد باشند.
در دستگاه هدایتسنج، دو الکترود فلزی پلاتینه یکسان تعبیه شده است که بهصورت موازی درون یک محفظه شیشهای مقاوم (پیرکس) قرار دارند. این دو الکترود درون محفظه بهعنوان پیل کانداکتومتر شناخته میشوند. برای محاسبه پتانسیل بین این جفت الکترود، جریان متناوبی به آنها اعمال میشود.
روش کار به این صورت است که پیل کانداکتومتر درون محلول قرار میگیرد و هدایتسنج با ارسال ولتاژ مناسب بین الکترودها، هدایت محلول را اندازهگیری میکند. برای این کار، از جریان الکتریکی متناوب با فرکانس بالا (60 تا 1000 هرتز) استفاده میشود زیرا جریان الکتریکی مستقیم ممکن است باعث تجزیه الکترولیتها شود.
مراحل بعدی عملکرد EC متر چیست؟ افت ولتاژی که از مقاومت الکتریکی محلول ایجاد شده توسط هدایتسنج اندازهگیری میشود و دستگاه آن را به واحدهای میلی یا میکرو زیمنس بر ثانیه تبدیل میکند. این مقدار نشاندهنده مجموع مواد جامد موجود در محلول است که میتوانند از فیلتر الیاف شیشه عبور کنند.
در این مقاله، EC متر یا هدایتسنج الکتریکی بهعنوان یک وسیله مهم در اندازهگیری هدایت الکتریکی مایعات معرفی شد. میزان هدایت الکتریکی نشاندهنده میزان نمکهای موجود در آب است و این ویژگی باعث میشود کنداکتیویتی متر در بسیاری از صنایع زیر نظر وزارت جهاد و کشاورزی ، از جمله کشاورزی و گلخانهها مورداستفاده قرار گیرد. با استفاده از این دستگاه، میتوان میزان یونهای موجود در آب و خاک را تخمین زد و تحلیلهای متنوعی از آن انجام داد. انواع مختلفی از کنداکتیویتی متر وجود دارد، از جمله هدایتسنج آنلاین، پرتابل، قلمی و رومیزی که هر کدام برای کاربردهای خاصی مناسب هستند. بهطورکلی، EC متر یک ابزار حیاتی برای اندازهگیری و کنترل هدایت الکتریکی مایعات در صنایع مختلف است.
سلام وقت بخیر. من تازه با مفهومی مثل EC متر آشنا شدم. میشه لطفاً توضیح بدید دقیقاً EC متر چیست و چه کاربردهایی داره، مخصوصاً توی کشاورزی؟
سلام و عرض ادب. بله حتماً. EC متر یا Conductivity Meter دستگاهیه برای اندازهگیری هدایت الکتریکی محلولها. این مقدار در کشاورزی خیلی مهمه چون میزان نمکهای محلول در آب آبیاری یا خاک رو نشون میده. اگه EC خاک خیلی بالا باشه، میتونه به ریشه گیاه آسیب بزنه. توی مقاله کامل توضیح دادیم که چطور میتونید ازش استفاده کنید.
ممنون بابت محتوای مفیدتون. یه سوال داشتم، تفاوت بین EC خاک و Conductivity آب چیه؟ آیا از نظر نحوه اندازهگیری تفاوت دارن؟
خیلی سؤال خوبی پرسیدید. درسته که هر دو به مفهوم هدایت الکتریکی مربوط میشن، اما EC خاک معمولاً به مقدار نمکهای موجود در محلول خاک (یا زهآب خاک) اشاره داره، در حالی که EC آب به طور مستقیم روی آبی که برای آبیاری استفاده میشه اندازهگیری میشه. ابزار اندازهگیری تقریباً مشابه هست، اما روش نمونهگیری متفاوت خواهد بود.
سلام. من یه EC متر قلمی خریدم ولی نمیدونم چطوری باید ازش برای سنجش EC خاک استفاده کنم. راهنمایی میکنید؟
سلام دوست عزیز. برای اندازهگیری EC خاک با EC متر قلمی، باید ابتدا محلول خاک تهیه کنید. یعنی حدود ۱ قسمت خاک رو با ۵ قسمت آب مقطر ترکیب کنید و اجازه بدید ذرات تهنشین بشن، سپس با EC متر محلول رویی رو اندازهگیری کنید. در مقاله ما هم روش دقیق و نکاتش رو توضیح دادیم.
فرق بین EC متر و کنداکتیویتی متر چیه؟ یا هردو یکی هستن؟
سؤال خیلی رایجیه! در واقع این دو اسم برای یه دستگاه هستن. EC مخفف Electrical Conductivity یا همون هدایت الکتریکی هست. EC متر و Conductivity Meter در اصل هر دو برای اندازهگیری میزان هدایت الکتریکی محلولها به کار میرن.
سلام. لطفاً بفرمایید که عدد مناسب EC خاک برای کاشت گوجهفرنگی چقدر باید باشه؟
سلام و سپاس بابت همراهیتون. EC مناسب برای گوجهفرنگی معمولاً بین 1.5 تا 2.5 دسیزیمنس بر متر هست. البته بستگی به مرحله رشد گیاه هم داره. EC بالا ممکنه باعث تنش شوری بشه و رشد رو کم کنه. استفاده از EC متر میتونه کمک کنه که دقیقتر مدیریت کنید.