
دیتالاگر چیست؟ اگر به تازگی وارد حوزه اتوماسیون صنعتی و صنعت و کار با ابزارآلات و دستگاههای فنی و صنعتی شده باشید، قطعا این پرسش یکی از سوالات متداول شما نیز است. دیتالاگر که معنای تحت الفظی آن ثبتکننده دادهها است، نوعی دستگاه فنی با کاربردی مشابه نام خود است. این دستگاه الکترونیکی با در اختیار داشتن سنسور و حسگرهای مخصوص دادههایی مانند دما، ولتاژ و… را در یک سیستم ثبت میکند.
در این مطلب قصد معرفی این دستگاه، کاربردها و انواع آن را داریم. اگر قصد خرید این دستگاه را دارید، پیش از هر اقدامی، این مطلب را تا انتها مطالعه کنید.
داده بردار، ثبتکننده داده و… از جمله نامهایی هستند که به دستگاه دیتالاگر نسبت داده میشوند. این دستگاه وسیلهای برای ثبت دادهها است که مجهز به سنسور و حسگری مخصوص است که دادههایی مانند دما، جریان و… از طریق سایر اجزا مانند سنسور فشار یا سایر قسمت های ابزار دقیق را ثبت میکند. دادههایی که توسط دیتالاگر ثبت یا ذخیره میشوند هم به وسیله خود دستگاه و هم به وسیله حسگر یا دستگاههای خارجی در این وسیله ذخیره میشوند. دیتالاگر ها دستگاههای با اندازه کوچک هستند که قابلیت حمل آنها وجود دارد، در نتیجه در پروژههای آزمایشگاهی، برای تست و اندازهگیری استفاده میشوند.
این دستگاه الکترونیکی مبتنی بر پردازنده دیجیتال است و به جز انواع کوچک یا پرتابل، انواع بزرگ و صنعتی هم دارد که به آنها سیستم دیتالاگر گفته میشود. این دستگاه جایگزین مناسبی برای سیستم جمعآوری داده است که قادر به ثبت حجم زیادی از دادهها، زمانی است که نیاز به جمعآوری دادهها باشد اما سرعت بالا مطرح نباشد.
در ادامه پاسخ به پرسش دیتالاگر چیست به معرفی انواع این دستگاه میرسیم. تقسیمبندی انواع دیتا لاگر به شکلهای مختلفی انجام میشود که رایجترین آن به شرح زیر است:
دیتالاگر های مستقل که در اصطلاح علمی به آنها stand-alone گفته میشود، دستگاههایی هستند که برای عملکرد مستقل طراحی شدهاند. این دستگاهها نیازی به سیستم کامپیوتری ندارند و حسگر و سنسورهای دریافت و ثبت داده، روی خود دستگاه وجود دارد. این مدل از دیتا لاگرها قابلیت ذخیرهسازی دادهها در حافظ داخلی یا رسانههای قابل حمل را دارند.
از ویژگیهای این دستگاه میتوان به دارا بودن نمایشگر، رابطهای داخلی برای پیکربندی دستگاه و امکان دسترسی به دادههایی که در دستگاه ذخیره شدهاند، اشاره کرد. این مدل از دیتالاگر ها مناسب ثبت و ضبط از راه دور و شرایطی هستند که ضبط دادهها در چند مکان مختلف انجام شده و نیاز به جابجایی دستگاه است.
این مدل از دیتا لاگرها برخلاف مدل قبلی زمانی قابل استفاده هستند که به یک رایانه متصل باشند. استفاده از این دیتالاگر نیاز به نرمافزارهای مخصوص دارد که فرآیند ثبت دادهها را کنترل کنند. دیتا لاگر های مبتنی بر کامپیوتر برخلاف مدل مستقل دقت بالاتری داشته و در اندازهگیریهای بزرگتر مورد استفاده قرار میگیرند. این مدل گزینههای بیشتری برای تجزیه و تحلیل و ذخیرهسازی دادهها را در اختیار کاربر میگذارد.
دیتالاگر های ابری یا کلاود بیسها مبتنی بر فضای ابری یا اینترنت هستند و از این بستر برای انتقال دادههای دریافتی و ذخیره شده به یک سرور راه دور استفاده میکنند. در واقع این مدل دیتالاگردادهها را به جایی منتقل میکند که تجزیه و تحلیل و ذخیرهسازی با استفاده از نرمافزارهای مخصوص انجام شود. این مدل از دیتالاگر ها در شرایطی که نیاز به دسترسی فوری به دادهها باشد یا قصد دسترسی همزمان به دادهای خارج از سازمان را داشته باشید، مورد استفاده قرار میگیرند.
کاربرد دیتالاگر چیست؟ در ادامه معرفی این دستگاه به بررسی کاربردهای آن که مهمترین دلیل استفاده از دیتالاگر هستند میرسیم. دیتا لاگرها ابزارهایی کاربردی برای کنترل جریان، پالس، کربن دی اکسید، PH، رطوبت، دما و… هستند و استفاده از این مدل دستگاهها مزایا و مصارف زیادی دارد که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
نحوه استفاده از دیتالاگر براساس نوع آن متفاوت است. به عبارتی هر کدام از انواع دیتا لاگر ها به شکلی مشخص و منحصر به فرد کار میکنند. دیتا لاگرها دارای یک میکروپروسسور کوچک و یک حافظه داخلی برای ذخیرهسازی دادهها هستند. در این دستگاهها همچنین سنسوری مانند برای ضبط و جمعآوری دادهها هم وجود دارد.
بسته به نوع دیتالاگر این دستگاهها میتوانند کوچک یا بزرگ باشند. نوع کوچک این دستگاهها از باتری تغذیه میکنند و نوع بزرگتر و سیستمی آنها به برق متصل میشوند. انواع مستقل این دستگاه اطلاعات را در حافظه خود ذخیره میکنند و زمانی که کاربر به آنها نیاز دارد، اطلاعات را با کمک حافظه در اختیار کاربر میگذارند.
بعضی از انواع این دستگاهها اما به کامپیوتر متصل شده و با صفحه نمایشی بزرگ، ذخیرهسازی و تحلیل اطلاعات را به دست میآورند.
در ادامه پاسخ به پرسش دیتالاگر چیست، قصد صحبت در مورد نکاتی را داریم که به خرید بهترین نوع این محصول کمک میکنند. دیتا لاگری مناسب و کارآمد است که انتخاب آن آگاهانه و با اطلاعات کامل انجام شود. موارد مختلفی وجود دارند که با توجه ب آنها میتوان بهترین دیتا لاگر را خریداری کرد. برخی از این پارامترها عبارتند از:
پیش از هر اقدامی برای خرید دیتالاگر باید نیازهای خود را بررسی کنید. چرا به این وسیله نیاز دارید و چه میزان از آن استفاده خواهید کرد؟ پاسخ به این دو سوال، تاثیر زیادی در انتخاب و خرید بهترین نوع دیتالاگر دارد.
نکات مهم برای خرید دیتالاگر چیست ؟ باید گفت که ، دقت اندازهگیری ! هر چقدر دقت دیتالاگر بالاتر باشد، ارزش خرید آن هم بیشتر خواهد بود. دقت اندازهگیری در دیتا لاگرها به نوع سنسور آنها بستگی دارد. بنابراین در زمان خرید این دستگاه باید از کیفیت سنسور آن هم اطمینان حاصل کرد.
همانطور که گفتیم، دیتا لاگر دستگاهی برای ثبت و ضبط دادههای مختلف از طریق ابزار های دیگر مانند دستگاه هددایت سنج است. دادههایی که توسط دیتالاگر ضبط و ذخیرهسازی میشوند در اصطلاح پارامترهای اندازهگیری دیتالاگر نامیده میشوند. دیتالاگری که پارامترهای بیشتری را بررسی، ثبت و ضبط کند از ارزش خرید بالاتری برخوردار است.
یکی دیگر از نکاتی که توجه به آن در انتخاب بهترین دیتالاگر کمک کننده است، ظرفیت ذخیرهسازی دستگاه است. دستگاههایی که ظرفیت ذخیرهسازی بالاتری دارند، اطلاعات را گاهی تا چند ماه هم در خود ذخیره میکنند.
برخی از دیتالاگرها قابلیت هشدار به کاربر را هم دارند. در واقع زمانی که دستگاه دچار مشکلی مانند تکمیل شدن ظرفیت و… شود، به کاربر یا اپراتور خود هشدار میدهند. ارزش خرید این مدل هم بیشتر است.
دیتالاگر چیست و چه کاربردهایی دارد ؟ در این مطلب تلاش کردیم به این سوال پاسخ دهیم و در مورد کاربردها، چگونگی کار و انواع مختلف دستگاه دیتالاگر صحبت کنیم. همانطور که گفتیم خرید این دستگاه نیاز به دقت و در نظر گرفتن پارامترهای مختلف دارد. در این زمینه و همچنین خرید دیتالاگر با بهترین برندها از جمله برند معتبر جومو میتوانید با کارشناسان شرکت ارتباط بگیرید و ضمن اطلاع از شرایط سفارش، با این دستگاه بیشتر آشنا شوید.
سلام، خیلی ممنون بابت مقاله کاملتون.
فقط یه سوال برام پیش اومده: دقیقاً تفاوت بین لاگر و دیتالاگر چیه؟ چون بعضی جاها دیدم این دو تا رو به جای هم استفاده میکنن. آیا کاربردهاشون متفاوته؟
سلام وقت بخیر، ممنون از توجه شما.
در واقع “دیتالاگر” (Data Logger) یک نوع خاص از “لاگر” هست.
“لاگر” به صورت کلی به دستگاه یا سیستمی گفته میشه که اطلاعات رو ثبت میکنه، ولی “دیتالاگر” بهطور مشخص برای ثبت و ذخیرهسازی دادههای محیطی مثل دما، رطوبت، فشار و… به صورت خودکار در بازههای زمانی مشخص طراحی شده.
در نتیجه دیتالاگر یک زیرمجموعه تخصصیتر از لاگر هست.
سلام.
میخواستم بدونم آیا دیتالاگر فقط برای ثبت دما و رطوبت استفاده میشه یا برای کاربردهای دیگه هم هست؟ مثلاً در صنعت برق یا نفت چطور؟
سلام و درود، سؤال خیلی خوبی پرسیدید.
خیر، دیتالاگر محدود به دما و رطوبت نیست.
در صنایع مختلف مثل برق، نفت، گاز، هواشناسی، حملونقل و حتی پزشکی هم از دیتالاگر استفاده میشه. مثلاً در صنعت برق از دیتالاگرها برای ثبت ولتاژ، جریان و فرکانس تجهیزات الکتریکی استفاده میشه.
در واقع دیتالاگرها برای هر نوع سنسور یا سیگنالی که قابل اندازهگیری باشه، قابل استفاده هستند.
خیلی خوب بود ممنون. یه سوال دیگه:
آیا دیتالاگرها فقط حافظه داخلی دارن یا میتونن به اینترنت وصل بشن و داده رو مستقیم ارسال کنن؟
سؤال بسیار هوشمندانهایه.
دیتالاگرها دو نوع اصلی دارن:
1. دیتالاگرهای آفلاین که فقط اطلاعات رو روی حافظه داخلی ذخیره میکنن و بعداً میشه اونها رو انتقال داد.
2. دیتالاگرهای آنلاین یا IoT که با استفاده از اینترنت، Wi-Fi یا سیمکارت، دادهها رو در لحظه به سرور یا پلتفرم ابری میفرستن. این مدلها برای پایش لحظهای، هشدار سریع و گزارشگیری آنلاین عالی هستن.
ممنون از محتوای دقیقتون.
به نظرم خیلی خوب بود اگر چند نمونه واقعی از دیتالاگرهای مورد استفاده در پروژههای صنعتی ایران رو هم معرفی میکردید. آیا همچین بخشی اضافه میکنید؟
ممنون از بازخورد بسیار مفیدتون.
بله کاملاً حق با شماست. در نسخه بعدی محتوا، مطالعه موردی (Case Study) از چند پروژه واقعی دیتالاگر در صنعت برق و ساختمانسازی داخل ایران رو اضافه خواهیم کرد.
اگر تجربه یا پروژهای در این زمینه دارید خوشحال میشیم با ما به اشتراک بگذارید.