سونوگرافی یک روش تصویربرداری پزشکی است که از امواج فراصوت استفاده می‌کند و به دلیل عدم استفاده از اشعه، بی‌خطر محسوب می‌شود. این امواج در محدوده شنوایی انسان نیستند و در طول فرآیند سونوگرافی، تنها ارتعاشاتی روی پوست حس می‌شود که معمولاً ناراحت‌کننده نیست.
هر ماده‌ای دارای مقاومت صوتی خاصی است که بر اساس آن، مواد مختلف مانند استخوان و آب واکنش متفاوتی به ارتعاشات نشان می‌دهند. برای به دست آوردن تصاویر با کیفیت در سونوگرافی، از ماده مخصوصی به نام ژل سونوگرافی استفاده می‌شود که مقاومت صوتی مناسبی دارد. در ادامه همانطور که پیش تر با دیگر تجهیزات پزشکی مانند کاغذ حرارتی آکاردئونی آشنا شدیم ، با ژل سونوگرافی بیشتر آشنا میشوید.
پیش از این گفته بودیم که ابزارهای پزشکی مانند کاغذ نوار قلب چیست ، در ادامه خواهیم گفت که ژل سونوگرافی چیست؟ قبل از اینکه سونوگرافی که فردی متخصص در استفاده از تجهیزات تصویربرداری و سونوگرافی است، فرآیند اسکن را آغاز کند، یک لایه نازک از ژلی بی‌رنگ بر روی ناحیه مورد نظر قرار می‌دهد. ژل سونوگرافی، که به عنوان ژل التراسونیک نیز شناخته می‌شود، معمولاً بر پایه آب بوده و به عنوان یک روان‌کننده (لوبریکانت) در تمامی مراحل سونوگرافی عمل می‌کند. این ژل به ایجاد تصاویری بزرگ‌تر و واضح‌تر از ناحیه اسکن‌شده کمک می‌کند.
ژل‌های مورد استفاده در سونوگرافی معمولاً حاوی پلی آکریل آمید (Polyacrylamide) یا محصولات فرعی دیگر هستند که تحت فرآیند الکتروفورز قرار می‌گیرند. این فرآیند، که به عنوان کاتافورسیس نیز شناخته می‌شود، به جداسازی ماکرومولکول‌ها کمک می‌کند و یکی از روش‌های رایج در بیوشیمی محسوب می‌شود. این نوع ژل برای سونوگرافر و بیمار بی‌خطر و غیرسمی است.
ضرورت استفاده از ژل سونوگرافی چیست؟ ژل سونوگرافی که با نام ژل اولتراسونیک نیز شناخته می‌شود، ماده‌ای هدایت‌کننده است که بین پوست و مبدل سونوگرافی قرار می‌گیرد تا از ایجاد فضای هوا جلوگیری کرده و کیفیت تصویر را بهبود بخشد. این ژل نقش مهمی در انتقال امواج فراصوت دارد، زیرا هوا مانع عبور این امواج می‌شود. به همین دلیل، در برخی موارد مانند سونوگرافی بارداری، پر بودن مثانه به همراه استفاده از ژل، وضوح تصویر را افزایش می‌دهد.
ژل سونوگرافی عمدتاً از آب و پروپیلن گلیکول تشکیل شده است و در برخی موارد، رنگدانه‌هایی نیز به ترکیب آن اضافه می‌شود. این ژل دارای بافت چسبنده و خاصیت خنک‌کنندگی است که هنگام تماس با پوست، دمای بدن را جذب کرده و حس خنکی ایجاد می‌کند.
حدود ۸۰ درصد ترکیب ژل سونوگرافی را آب تشکیل می‌دهد که به همین دلیل، حلالیت بالایی دارد. این ویژگی باعث می‌شود ژل به‌راحتی روی پوست پخش شود و در عین حال، از ایجاد فاصله هوا بین پوست و دستگاه سونوگرافی جلوگیری کند.
چسبندگی این ژل مانع از سر خوردن آن روی پوست شده و امکان تصویربرداری دقیق‌تر را فراهم می‌کند. همچنین، این ماده بی‌ضرر و بدون عوارض جانبی است و علاوه بر کاربردهای پزشکی، در معاینات زنان و تشخیص عفونت‌های واژینالی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ژل‌های سونوگرافی بسته به کاربردشان به سه دسته ژل‌های معمولی، ژل پلی‌ژل برای سونوگرافی و ژل‌های تخصصی تقسیم می‌شوند.
ژل پلی‌ژل برای سونوگرافی بر پایه آب و پروپیلن گلیکول ساخته شده و حدود ۹۰ درصد ترکیب آن را آب تشکیل می‌دهد. خاصیت خنک‌کنندگی آن باعث جذب دمای بدن شده و حس سردی ایجاد می‌کند، به همین دلیل برخی مراکز پزشکی قبل از استفاده آن را گرم می‌کنند. همچنین، چسبندگی بالا مانع از سر خوردن ژل روی پوست شده و امکان پاک شدن آسان را فراهم می‌کند.
ژل‌های تخصی سونوگرافی را میتوان در دستهبندی زیر ارائه داد:
این ژل‌ها بی‌خطر و غیرسمی بوده و در حجم‌های مختلف عرضه می‌شوند.
ژل سونوگرافی نقش مهمی در بهبود کیفیت تصویربرداری پزشکی دارد و در تخصص‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاربرد ژل در تصویربرداری سونوگرافی و سایر حیطههای درمانی را در ادامه بخوانید:
این ژل‌ها بسته به نوع کاربرد، در تخصص‌های مختلف پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. کاربرد ژل در تصویربرداری سونوگرافی بسیار قابل توجه است.
ژل سونوگرافی یک ماده رسانا است که به عنوان واسطه‌ای بین پروب دستگاه سونوگرافی و پوست بیمار عمل می‌کند. این ژل با پر کردن فضاهای هوایی میان پوست و پروب، انتقال امواج صوتی را تسهیل کرده و به تولید تصاویری واضح و دقیق کمک می‌کند.
رعایت اصول صحیح در استفاده و نگهداری از ژل سونوگرافی بسیار مهم است. به همین دلیل، توجه به نکات زیر هنگام استفاده از این ژل‌ها ضروری است:
انتخاب ژل سونوگرافی باکیفیت اهمیت زیادی دارد؛ زیرا این محصول در تماس مستقیم با پوست قرار می‌گیرد و باید سازگار با انواع پوست و بدون ایجاد حساسیت باشد. ژل سونوگرافی باکیفیت از ویژگیهایی برخوردار است که هنگام خرید باید به آنها توجه کنید. در ادامه به ویژگی‌های کلیدی ژل سونوگرافی اشاره کردهایم:
برای خرید ژل مخصوص دستگاه سونوگرافی، توجه به ترکیبات، غلظت و اعتبار برند تولیدکننده ضروری است. جومو یکی از برندهای معتبر ایرانی در تولید ژل سونوگرافی است که محصولات خود را تحت کنترل کیفیت دقیق عرضه می‌کند. این برند علاوه بر تأمین سریع محصولات، مشاوره رایگان خرید را نیز ارائه می‌دهد تا مشتریان بتوانند بهترین مارک ژل سونوگرافی را انتخاب کنند.
ژل سونوگرافی یک ماده هدایت‌کننده امواج فراصوت است که نقش مهمی در افزایش وضوح تصویربرداری پزشکی دارد. این ژل‌ها بسته به کاربردشان، در انواع مختلفی موجود هستند که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. ژل‌های سونوگرافی در حوزه های مختلفی درمانی کاربرد دارند و به دلیل ترکیبات غیرسمی که دارند، هیچ ضرری برای استفادهکنندگان ندارد.
در انتخاب ژل سونوگرافی باکیفیت و با برندهای مطرحی مانند تکنو کارتا باید به عواملی مانند سازگاری با پوست، غلظت مناسب و ماندگاری و تاریخ انقضای ژل سونوگرافی توجه کرد؛ زیرا کیفیت ژل تأثیر مستقیمی بر نتیجه تصویربرداری دارد و میتواند عواقب خطرناکی داشته باشد. اگر سوالی در مورد ژل های سونوگرافی دارید، در کامنتها بپرسید.
